Bodemsaneringen

Hoe verloopt de bodemsaneringsprocedure?

De bodemsaneringsprocedure is een zeer uitgebreid proces dat uit verschillende fases kan bestaan naargelang de mate van verontreiniging. Ongeacht het gewest kunnen deze fases zoals hieronder beschreven worden. 

 

  • Studies: Beschrijving van de vastgestelde of vermoede verontreiniging(en) (type, omvang, ...) en bepaling van de verdere maatregelen (saneringsplicht).
  • Project: Beschrijving van de nodige maatregelen te nemen voor het behandelen van de verontreiniging(en) (voorkeursvariant) en de eventuele maatregelen in afwachting van de werken.
  • Saneringswerken: Uitvoering van de nodige maatregelen.
  • Eindevaluatie: Beschrijving van de uitgevoerde maatregelen en van de nog te nemen nazorgmaatregelen.

 

Elk rapport (studie, project, evaluatie) dient bij de overheid ingediend te worden. Na elke fase zal de overheid een eindverklaring opmaken als er geen bijkomende fasen moeten uitgevoerd worden. De eindverklaring is een document dat bevestigt dat alle nodige stappen van het bodemsaneringstraject werden uitgevoerd zoals voorzien in de wetgeving. Elke stap is belangrijk en dient normaal in die volgorde plaats te vinden. Soms kan men sommige (of alle) stappen groeperen.

Wat houdt een bodemsanering juist in?

Bodemsanering is het proces om een stuk grond vrij te maken van bodemverontreiniging. Om de verontreiniging in kaart te brengen en de saneringstechniek te bepalen, worden eerst een aantal onderzoeken uitgevoerd. De sanering zelf kan gebeuren door gebruik te maken van verschillende technieken. Keuze en uitvoering hangen onder andere af van de aard en de ernst van de verontreiniging en van de functie van de bodem. Ook de plaats waar de verontreiniging zich bevindt (op het niveau van de grond, het grondwater of beide) speelt een rol.

Een aanvraag indienen

Welke aanvragen krijgen prioriteit?

Voor alle aanvragen wordt een prioriteitsindex (PIP) bepaald: 

daarmee wordt een volgorde opgesteld volgens de hieronder vermelde indeling per klasse voor de door het fonds uit te voeren saneringen en de terugbetaling door het fonds van al door de aanvrager uitgevoerde saneringen.

 

Het doel van de prioriteitsindex (PIP) is het bepalen van de saneringsprioriteit, gesteund op het risico voor mens en milieu van de aangetroffen verontreiniging en gesteund op socio-economische overwegingen, voor alle aanvragen waarvoor een ontvankelijke aanvraag voor tussenkomst is ingediend. 

Volgende randvoorwaarden zijn van belang voor het opstellen van de prioriteitsbepaling: 

  • In eerste instantie moeten de dossiers aangepakt kunnen worden waar een dreigend gevaar voor mens of milieu aanwezig is;
  • De verdere indeling van de dossiers houdt rekening met de aanwezigheid van een woonfunctie: dossiers met een woonfunctie worden prioritair behandeld en moeten sneller worden aangepakt dan dossiers met een andere functie dan een woonfunctie;
  • Er worden voorrangscriteria aangenomen in functie van de gezondheidsrisico's, de milieunoodzaak of socio-economische overwegingen.
Wanneer kan ik een aanvraag indienen bij Promaz?

U kunt een aanvraag indienen van zodra de erkenning van het fonds gepubliceerd is in het Belgisch Staatsblad en dit 3 jaar lang, dus tot en met 28/02/2025. Wij raden u aan om zo snel mogelijk een aanvraag in te dienen.

Wat in geval van een overlijden?

Indien de aanvrager komt te overlijden na het ondertekenen van de overeenkomst met Promaz, zal de erfgenaam de mogelijkheid krijgen om een addendum aan de initiële overeenkomst af te sluiten met Promaz. Hierin wordt vermeld dat die betrokkene alle rechten en verplichtingen van de overeenkomst overneemt. 


Indien diegene die de bodemsanering heeft uitgevoerd en betaald is overleden voordat een aanvraag bij Promaz werd ingediend, kan een erfgenaam ook een aanvraag indienen, mits deze eigenaar is of eigenaar is geweest van het terrein. 


In geval van een overlijden dient het verloop van de erfenis eenduidig te worden gedocumenteerd. Promaz zal in dat geval de terugbetaling van de kosten kunnen doen aan een erfgenaam. Er kan maar één aanvraag ontvankelijk verklaard worden per verontreinigd terrein.

Welke soort aanvraag moet ik indienen bij Promaz?

U kiest vrij welk soort aanvraag u indient. Deze handige tool kan u helpen om uw keuze te maken.

Hoe dien ik mijn aanvraag in bij Promaz?

Dien uw aanvraag in via het e-loket in deze link of per aangetekend schrijven naar Promaz, Jules Bordetlaan 166, 1140 Brussel. De aanvraag zal vervolgens worden gecontroleerd door de medewerkers van Promaz die nadien met u contact zullen opnemen voor de verdere behandeling van uw dossier.

Kan ik als huurder een aanvraag indienen bij Promaz?

U kan als huurder een aanvraag indienen, maar u hebt er waarschijnlijk alle voordeel bij indien de aanvraag door de eigenaar wordt ingediend.  Indien er een bodemsanering moet worden uitgevoerd, dan betekent dit dat er hoogstwaarschijnlijk graafwerken moeten uitgevoerd worden.  In bepaalde gevallen kunnen de werken zelfs een impact hebben op het gebouw (stabiliteit, toegang woning, winkelruimte, garage,…).  Ook als de tank dient verwijderd te worden heeft dit consequenties. In elk geval moet de eigenaar van het terrein verwittigd worden dat u een aanvraag zal indienen.

Aanvraagtypes en -procedures

Welke types aanvragen zijn er?

Aanvraagtype CSC

 

U komt in aanmerking voor een dossier van het type CSC (“Contractant heeft de Saneringsprocedure zelf Compleet beëindigd”) als u de saneringsprocedure zelf uitgevoerd en voltooid hebt en een eindverklaring hebt. Op dat moment kunt u aan Promaz de terugbetaling vragen van de gemaakte kosten. Promaz evalueert uw terugbetalingsaanvraag op basis van de aangeleverde documenten en bepaalt het terug te betalen bedrag. Klik hier om na te gaan welke kosten in aanmerking komen en welke kosten worden uitgesloten van terugbetaling.

U staat er niet alleen voor: 

Om de terugbetalingsaanvraag in orde te brengen kunt u hulp vragen aan de erkende bodemsaneringsdeskundige die uw bodemsaneringsprocedure heeft opgevolgd. U kunt ook Promaz om advies vragen.

 

Vind hier meer informatie over het aanvraagtype CSC. 

 

Aanvraagtype CSO

 

U komt in aanmerking voor een dossier van het type CSO (“Contractant Saneert met enkel een Onderzoek van de bodemverontreiniging”) als u zélf de noodzakelijke bijkomende bodemonderzoeken en bodemsaneringswerken laat uitvoeren én financiert, tot u een eindverklaring van de overheid hebt gekregen.

Daarna kan u aan Promaz een terugbetaling vragen van de gemaakte kosten. Promaz evalueert uw terugbetalingsaanvraag op basis van de aangeleverde documenten en bepaalt het terug te betalen bedrag. Klik hier om na te gaan welke kosten in aanmerking komen en welke kosten worden uitgesloten van terugbetaling.

U staat er niet alleen voor: 

Om een bodemsanering uit te voeren, moet u, naast een aannemer, ook een erkend bodemsaneringsdeskundige hebben. Die staat onder meer in voor de rapportage naar de overheid. Het is op basis van deze rapportage dat de overheid overgaat tot het verlenen van een eindverklaring. Om te vermijden dat u kosten maakt die niet in aanmerking komen voor terugbetaling, kunt u Promaz om advies vragen.

 

Vind hier meer informatie over het aanvraagtype CSO. 

 

Aanvraagtype CSW

U komt in aanmerking voor een dossier van het type CSW (“Contractant Saneert en uiterlijk op 31/05/2022 zijn de Werken al gestart”) als u zelf de bodemsanering verderzet en financiert, tot u een eindverklaring van de overheid hebt gekregen. 

Daarna kunt u aan Promaz een terugbetaling vragen van de gemaakte kosten. Promaz evalueert deze terugbetalingsaanvraag op basis van aangeleverde documenten en bepaalt het terug te betalen bedrag. Klik hier om na te gaan welke kosten in aanmerking komen en welke kosten worden uitgesloten van terugbetaling.

U staat er niet alleen voor: 

Om een bodemsanering uit te voeren, moet u, naast een aannemer, ook een erkend bodemsaneringsdeskundige hebben. Die staat onder meer in voor de rapportage naar de overheid. Het is op basis van deze rapportage dat de overheid overgaat tot het verlenen van een eindverklaring. Om te vermijden dat u kosten maakt die niet in aanmerking komen voor terugbetaling, kunt u Promaz om advies vragen. 

 

Vind hier meer informatie over het aanvraagtype CSW.  

 

Aanvraagtype PSO

 

U komt in aanmerking voor een dossier van het type PSO (“Promaz Saneert en neemt de bodemsaneringsprocedure over na het eerste Onderzoek van de bodemverontreiniging”) als Promaz de noodzakelijke bijkomende bodemonderzoeken en bodemsaneringswerken kan laten uitvoeren en financieren tot een eindverklaring van de overheid is gekregen. 

 

PSO: timing en termijnen 

Nadat de aanmeldingsperiode van drie jaar is verstreken, zal Promaz een definitief zicht hebben op het aantal uit te voeren dossiers en het beschikbaar budget. De timing van de effectieve start kan momenteel dus nog niet vastgelegd worden. 

 

Uitzonderlijke dossiers die een acuut milieu- en gezondheidsrisico inhouden, zullen al opgestart worden in de aanmeldingsperiode. In deze periode zullen ook de dossiers opgestart worden waarbij de bodemsaneringswerken gecombineerd moeten worden met een vernieuwing van de mazouttank, om de verwarming van de woning te kunnen garanderen.

 

Vind hier meer informatie over het aanvraagtype PSO.  

 

Aanvraagtype PSW

 

U komt in aanmerking voor een dossier van het type PSW (“Promaz Saneert en neemt de bodemsaneringsprocedure over, nadat u zélf al begonnen was met de uitvoering van bodemsaneringswerken uiterlijk op 28/02/2022 zoals in de wetgeving van het gewest is bepaald”) als Promaz de noodzakelijke bijkomende bodemonderzoeken en bodemsaneringswerken kan laten uitvoeren en financieren, tot er een eindverklaring van de overheid is gekregen. 

Daarna kunt u aan het fonds een terugbetaling van de door u gemaakte bodemsaneringskosten vragen. Promaz evalueert deze terugbetalingsaanvraag op basis van de aangeleverde documenten en bepaalt het terug te betalen bedrag. Klik hier om na te gaan welke kosten in aanmerking komen en welke kosten worden uitgesloten van terugbetaling.

 

Vind hier meer informatie over het aanvraagtype PSW.  

Welke dossiers krijgen prioriteit? (herhaling)

Voor alle aanvragen wordt een prioriteitsindex (PIP) bepaald: 

daarmee wordt een volgorde opgesteld volgens de hieronder vermelde indeling per klasse voor de door het fonds uit te voeren saneringen en de terugbetaling door het fonds van al door de aanvrager uitgevoerde saneringen.

 

Het doel van de prioriteitsindex (PIP) is het bepalen van de saneringsprioriteit, gesteund op het risico voor mens en milieu van de aangetroffen verontreiniging en gesteund op socio-economische overwegingen, voor alle aanvragen waarvoor een ontvankelijke aanvraag voor tussenkomst is ingediend. 

Volgende randvoorwaarden zijn van belang voor het opstellen van de prioriteitsbepaling: 

  • In eerste instantie moeten de dossiers aangepakt kunnen worden waar een dreigend gevaar voor mens of milieu aanwezig is;
  • De verdere indeling van de dossiers houdt rekening met de aanwezigheid van een woonfunctie: dossiers met een woonfunctie worden prioritair behandeld en moeten sneller worden aangepakt dan dossiers met een andere functie dan een woonfunctie;
  • Er worden voorrangscriteria aangenomen in functie van de gezondheidsrisico's, de milieunoodzaak of socio-economische overwegingen.
Welke stappen doorloopt mijn aanvraag?

Overeenkomst met PROMAZ: 
 

  • Stap 1: Aanvraag indienen via e-loket of via invulformulier
  • Stap 2: Aanvraag evalueren door Fonds op volledigheid en ontvankelijkheid (duurtijd 3 maanden)
  • Stap 3: Opmaak overeenkomst door Fonds
  • Stap 4: Ondertekenen overeenkomst door aanvrager

 

 

In functie van type aanvraag:

 

1. Ontvankelijke aanvraag PSO/PSW wordt een Promaz dossier

 

  • Stap 1: Opmaak van totaal saneringsprogramma van alle dossiers in functie van Prioriteitsindex (duurtijd: functie van aantal dossiers en beschikbare middelen)
  • Stap 2: Voorstel van opname op saneringsprogramma jaar X in functie van Prioriteitsindex 
  • Stap 3: Goedkeuring saneringsprogramma jaar X door Overheid
  • Stap 4: Opstart in jaar X en uitvoering van bodemsanering door Fonds 
  • Stap 5: Goedkeuring van bodemsanering door het Overheid
  • Stap 6: Mogelijkheid tot terugbetaling van kosten door het Fonds

 

 

2. Ontvankelijke aanvraag CSO/CSW wordt een Promaz dossier

 

  • Stap 1: Opmaak van saneringsprogramma van alle dossiers in functie van Prioriteitsindex
  • Stap 2: Opstart en uitvoering van bodemsanering door Aanvrager met advies van Fonds
  • Stap 3: Goedkeuring van bodemsanering door het Overheid
  • Stap 4: Opmaak van invulformulier facturen door Fonds
  • Stap 5: Aanleveren van facturen en betalingsbewijzen door de Aanvrager
  • Stap 6: Evaluatie van Terugbetalingsaanvraag door het Fonds
  • Stap 7: Terugbetaling door het Fonds van de aanvaarde kosten in functie Prioriteitsindex
  • (duurtijd: functie van aantal dossiers en beschikbare middelen)

 

3. Ontvankelijke aanvraag CSC wordt een Promaz dossier 
 

  • Stap 1: Opmaak van invulformulier facturen door Fonds
  • Stap 2: Aanleveren van facturen en betalingsbewijzen door de aanvrager
  • Stap 3: Evaluatie van Terugbetalingsaanvraag door het Fonds
  • Stap 4: Terugbetaling door het Fonds van de aanvaarde kosten
  • (duurtijd: functie van aantal dossiers en beschikbare middelen)

 

 

Welke zijn de voorwaarden als de aanvrager de bodemsanering coördineert en prefinanciert?

Om het risico te beperken dat bepaalde kosten die de aanvrager maakt niet in aanmerking komen voor een terugbetaling door het Fonds of om te vermijden dat de bodemsanering niet kan worden afgerond is in de hierna opgesomde gevallen een voorafgaandelijke goedkeuring van Promaz noodzakelijk over het verloop van de bodemsanering:

 

  • bodemsaneringen die op een andere manier zullen worden uitgevoerd dan via een eenvoudige ontgraving met verwijdering van de tank;
  • bodemsaneringen waarbij ook een andere verontreiniging is vastgesteld dan mazout.
  • bodemsaneringen waarvan kan verwacht worden dat de kosten hoger oplopen dan 35.000 € excl. BTW;
  • bodemsaneringen waarvan de overheid een advies van Promaz wenst;
  • lopende bodemsaneringen die nog in uitvoering zijn.
     

Met bodemsanering worden alle maatregelen bedoeld ter behandeling van de bodemverontreiniging. Het betreft zowel maatregelen binnen de klassieke procedure als maatregelen binnen verkorte procedures (de procedure schadegevallen , maatregelen tijdens een onderzoeksfase, de procedure MGI, de procedure maatregelen van beperkte duur,…)

Bodemsanering verloopt onder leiding van een bodemsaneringsdeskundige.

 

Meer gedetailleerde info vind je hier.

Als mijn aanvraag ontvankelijk is: welke stappen doorloopt mijn aanvraag dan tot er terugbetaald wordt?

Stap 1: Opmaak van invulformulier “Facturen” door Fonds

 

Het gepersonaliseerde invulformulier en het document ‘Verklaringen’ worden overgemaakt aan de aanvrager met de melding dat vanaf dan een verzoek tot terugbetaling kan ingediend worden. 

 

Stap 2: Aanleveren van facturen en betalingsbewijzen door de aanvrager

 

De aanvrager vervolledigt de overgemaakte documenten en voegt de vereiste bijlagen toe (o.a. kopieën van facturen en betaalbewijzen, attesten, eventueel verzekeringspolissen, document tussenkomst derden.…) 

 

Stap 3: Evaluatie van terugbetalingsaanvraag door het Fonds

 

  • Stap 3.1: Bevestiging van de ontvangst van het verzoek door Promaz. 
  • Stap 3.2: Het verzoek wordt geëvalueerd op administratieve en technische volledigheid. In de loop van deze fase zal overleg gebeuren tussen Promaz en de aanvrager als er onduidelijkheden zijn of stukken ontbreken. Dit kan zowel gebeuren via My Promaz of via een formele brief ‘Onvolledigheid’.
  • Stap 3.3: Berekening van het bedrag van de tussenkomst door Promaz.
  • Stap 3.4: Opmaak van de rekeningstaat door Promaz met de berekening van de tussenkomst. Ondertekening door Promaz. De ondertekende rekeningstaat en het document ‘Verklaringen’ wordt naar de aanvrager verstuurd.
  • Stap 3.5: Ondertekening van de rekeningstaat en document ‘Verklaringen’ door de aanvrager en het terugsturen ervan naar Promaz.
  • Stap 3.6: Verificatie door Promaz van de ondertekening. 

 

Stap 4: Terugbetaling door het Fonds van de aanvaarde kosten

 

  • Stap 4.1: Melding van de ontvankelijkheid van het ‘Verzoek tussenkomst gemaakte kosten’ door Promaz aan de aanvrager met kennisgeving van het bedrag en vermelding van de uiterste betalingsdatum (als deze is gekend i.f.v. het type aanvraag).
  • Stap 4.2: Uitbetaling door Promaz. 

Terugbetalingen

In welke kosten komt het Promaz-fonds niét tussen?

1. De kosten van buitengebruikstelling, verwijdering en/of inertisatie van mazouttanks die niet noodzakelijk zijn in het kader van de uitvoering van de bodemsanering van een verontreinigde site of terrein; 

2. De kosten van bodemsanering van met opzet veroorzaakte bodemverontreiniging van een verontreinigde site of terrein; 

3. De kosten van bodemsanering als gevolg van een aantoonbare graduele en/of accidentele bodemverontreiniging, die is opgetreden ná de aanmelding bij het fonds;

4. De kosten van bodemsanering die kunnen verhaald worden op een derde; 

5. De kosten waarop een aanvrager aanspraak kan maken in het kader van een verzekering;

6. De kosten van bodemsanering van een verontreiniging die vreemd is aan de exploitatie van een mazouttank; 

7. De al betaalde en nog te betalen kosten door aansprakelijke derden.

 

De wetgeving voorziet ook dat de aanvrager een financiële bijdrage levert:

 

Beheerskosten: 

  • 30,25 euro (25 euro excl. BTW) per aanvraag tot tussenkomst;
  • 10% van de uitgaven van het fonds voor het desbetreffende dossier met een maximum van 500 euro (excl. BTW) in geval van tussenkomst voor mazouttanks voor verwarming van gebouwen met een woonfunctie. Voor aanvragen voor tussenkomst voor mazouttanks voor verwarming van gebouwen met een andere dan woonfunctie bedraagt dit maximum 1.500 euro (excl. BTW).

 

Franchise: 

Er wordt een franchise aangerekend als voor de verwarming van het gebouw na 08/05/2019 overgeschakeld werd naar een andere verwarmingsbron dan mazout (bijvoorbeeld gas, elektriciteit, vaste brandstoffen (hout, pellets, enz…) en dit voor zover de bodemsaneringswerken niet voor 31/05/2022 opgestart zijn (PSO / CSO ).

 

Deze franchise is: 

Voor hoeveel komt het Promaz-fonds maximaal tussen?

De tussenkomst van het fonds bij een bodemsanering van een verontreinigde site of terrein – al dan niet bij wijze van overgangsmaatregel – is altijd beperkt tot de reële kosten (die nodig zijn om de bodemsanering uit te voeren volgens het BATNEEC-beginsel, zoals dat in de wetgevingen van de Gewesten is opgenomen), met een maximumbedrag van 200.000 euro per site of terrein, in geval van tussenkomst voor mazouttanks voor verwarming van gebouwen met een woonfunctie. Voor gebouwen zonder woonfunctie is dit maximaal 100.000 euro. Deze bedragen zijn inclusief BTW.

Het bodemonderzoek

Wat is een ‘onderzoeksverslag’?

Bij het indienen van een aanvraag tot tussenkomst, moet er een vermoeden van mazoutverontreiniging bestaan. Dat moet aangetoond worden door een onderzoeksverslag, dat moet opgemaakt worden door een bevoegd persoon.

 

Onderstaande verslagen worden als onderzoeksverslag aanvaard:

  • Een bodemonderzoek goedgekeurd door de overheid
  • Een vaststelling van een verontreiniging door de overheid (bv. milieuambtenaar, erkend gerechtsdeskundige, milieupolitie, politie, brandweer, civiele bescherming, toezichthouder bevoegd voor bodembeheer (OVAM / Leefmilieu Brussel / DAS). 
     

Als men nog niet beschikt over een bodemonderzoek of een vaststelling van een bevoegd persoon, kan een een onderzoeksverslag ook een beperkt bodemonderzoek zijn.  Daarbij worden enkele bodemstalen genomen die door een erkend laboratorium worden geanalyseerd.

 

Voor meer info, zie procedure onderzoeksverslag.

Wie kan een onderzoeksverslag opstellen?

Zoekt u een bedrijf dat een onderzoeksverslag kan opmaken? Contacteer dan een van de organisaties die we vrijblijvend voor u opgelijst hebben.


Om het opstellen van een dergelijk verslag te faciliteren organiseerde Promaz op 04/07/2023 een uitgebreide prijsvraag. Uit de ontvangen offertes werden per provincie drie bedrijven geselecteerd die zich ertoe verbinden om te werken volgens uniforme werkwijze met een door Promaz gestandaardiseerde meetstaat tegen een gangbare prijs.


U kan de bedrijven in de lijst rechtstreeks contacteren voor een offerte. Uw offerteaanvraag wordt normaal behandeld binnen de 7 kalenderdagen. Als zo’n organisatie niet kan voldoen aan uw aanvraag, heeft hij de plicht u en Promaz hiervan op de hoogte te brengen. Voor de offerte wordt altijd gebruik gemaakt van de standaard meetstaat.


Voor de uitvoering van het onderzoek gelden volgende maximale termijnen:


- Uitvoeren van het veldwerk: 8 weken na opdrachtbevestiging. 
- Aanleveren van het onderzoeksverslag: 4 weken na uitvoering van het veldwerk.

 

 

Heeft u nog vragen over de offerte en/of de werkwijze van uitvoeren, contacteer ons op: rapport@promaz.be


Promaz behoudt zich te allen tijde het recht voor om de selectie van bedrijven te wijzigen als de afgesproken procedures niet worden nageleefd.

Wanneer is een bodemstaalname nodig?

In volgende gevallen is het uitvoeren van een bodemstaalname bij een ondergrondse mazouttank aangewezen:

 

  • Rode dop/merkplaat die niet vergezeld is van een controleverslag: bv. de mazouttank is ooit gecontroleerd geweest, maar wegens ontbreken van het controleverslag is niet duidelijk waarom de mazouttank is afgekeurd en een rode dop/merkplaat heeft gekregen. Een bodemstaalname kan duidelijkheid brengen of hier sprake is van een bodemverontreiniging.
  • Druktest met vermoeden van lek onder het vloeistofniveau: bv. de mazouttank vertoont op basis van de test een lek, maar mogelijks heeft dit niet tot een bodemverontreiniging geleid door de coating rondom de mazouttank.
  • Een vaststelling van een significante hoeveelheid water in de mazouttank: bv. de mazouttank kan een hoeveelheid water bevatten door indringing van grondwater in de mazouttank door een effectief lek, maar het water in de mazouttank kan ook het gevolg zijn van condensatie en accumulatie of door indringing van regenwater.
  • Installaties met een abnormaal verhoogd verbruik: bv. er wordt vastgesteld dat het verbruik aan mazout onverklaarbaar verhoogd is gedurende een bepaalde periode. Dit kan een indicatie zijn van een lekkage.
  • Leidingen in slechte staat: bv. de vulleiding vertoont lekken. Bij (voorgaande) vullingen werd mogelijks een bodemverontreiniging veroorzaakt.
Moet ik zelf een bodemonderzoek uitvoeren?

Een bodemonderzoek bepaalt of de bodem verontreinigd is. Als u vermoedt dat er bodemverontreiniging ontstaan is door een mazouttank, laat u best een onderzoeksverslag opstellen. 

Blijkt uit het bodemonderzoek géén bodemverontreiniging, dan is bodemsanering natuurlijk niet nodig. Een aanvraag indienen bij Promaz is dan niet aan de orde. Is er wél bodemverontreiniging en is de bron een (voormalige) mazouttank, bedoeld voor de verwarming van een gebouw, dan kan het fonds u verder helpen als u een aanvraag indient. 

Hebt u in het verleden al een bodemonderzoek laten uitvoeren of zijn er vaststellingen uitgevoerd door een bevoegd persoon, dan kunnen die ook gelden als onderzoeksverslag. Twijfelt u, contacteer dan deze personen of bedrijven, om na te gaan of hun onderzoeken en vaststellingen kunnen gelden als onderzoeksverslag bij een Promaz-aanvraag. 

Gaat het om een mazouttank die vergund werd met een milieuvergunning, contacteer dan uw milieucoördinator of een erkend bodemsaneringsdeskundige. Die kan dan nagaan of een wettelijk verplicht oriënterend bodemonderzoek nodig is.

Komt mijn verzekering tussen?

Wat als ik door een lekkende tank schade heb veroorzaakt aan derden, bijvoorbeeld bij een gebuur?

Indien u een familiale verzekering hebt die schade aan derden dekt, dan dient deze verzekering in eerste instantie worden aangesproken zoals voorzien in de wetgeving met betrekking tot Promaz.  Indien u dus een dergelijke verzekering hebt moet u dit doorgeven aan Promaz, die dan samen met u en uw verzekeringsmaatschappij de situatie zal bekijken en de nodige afspraken zal maken om de bodemsanering uit te voeren.

Wij raden u aan om zeker een aanvraag bij Promaz in te dienen

Moet ik een verzekering afsluiten ná de bodemsanering als ik verder met mazout verwarm?

Inderdaad, de terugbetaling van de kosten van de bodemsanering kan slechts gebeuren bij voorlegging van een attest of elk ander bewijs van een verzekeringscontract. Neem contact op met uw verzekeringsmakelaar om na te gaan of uw brandverzekering de schade door een lek in de mazouttank, gebruikt voor verwarming, dekt. Indien dit het geval is hoeft u verder niets te ondernemen. Indien dit niet het geval is dient u ofwel bij ontbreken van een brandpolis zo een verzekering af te sluiten waarin een mogelijk toekomstige schade wordt gedekt ofwel een uitbreiding te vragen van de bestaande brandverzekering zodanig dat deze schade wordt gedekt.

Krijg ik een nieuwe tank als de tank moet verwijderd worden om de sanering te kunnen uitvoeren?

Dit is niet voorzien in de wetgeving, omdat het plaatsen van een nieuwe tank niet kan beschouwd als een bodemsaneringskost.  Enkel curatieve maatregelen kunnen genomen worden. 

Indien u echter een nieuwe tank wenst te plaatsen, dan hebt u er alle voordeel aan, om kosten te besparen, om dit in coördinatie met Promaz te doen.  U voorkomt dan dat er bijvoorbeeld tweemaal graafwerken moeten uitgevoerd worden. 

Moet ik mijn verzekering contacteren?

Als u een brandverzekering of een familiale verzekering hebt afgesloten, of een verzekering tegen milieuschade, bent u mogelijk gedekt voor schade veroorzaakt door een lekkende mazouttank. Daarom is het belangrijk dat u ons het polisnummer, de naam van de verzekeringsmaatschappij en een kopie van de verzekeringspolis bezorgt. Bij de behandeling van uw dossier zullen wij deze gegevens opvragen.

Wat als ik al verzekerd ben voor een verontreiniging door mazout?

De meeste brandpolissen voorzien een dekking tegen verontreiniging door mazout.  De wetgeving met betrekking tot Promaz stipuleert dat, indien er een verzekering is, deze in eerste instantie moet worden aangesproken. U kan dus in dit geval beter eerst uw makelaar of verzekeringsmaatschappij raadplegen. Indien u gedekt bent tot een bepaald bedrag, dan zal Promaz het door de verzekering niet gedekte deel van de saneringskosten ten laste nemen tot het maximaal bedrag van tussenkomst. 

Indien u dus een dergelijke verzekering hebt moet u dit doorgeven aan Promaz, die dan samen met u en uw verzekeringsmaatschappij de situatie zal bekijken en de nodige afspraken zal maken om de bodemsanering uit te voeren.

Wij raden u aan om zeker een aanvraag bij Promaz in te dienen.

Terminologie

Aanvraagtype CSC

U vraagt aan Promaz om een terugbetaling van de kosten die u zelf al gemaakt hebt. U hebt namelijk alle saneringswerken al zelf uitgevoerd (gestart uiterlijk 31/05/2022) én zelf gefinancierd en u hebt een eindverklaring van de overheid, die vermeldt dat de procedure afgerond is. 
 

Aanvraagtype CSO

U vraagt aan Promaz om een terugbetaling van de kosten die u nog gáát maken. U laat namelijk zélf de nodige bodemonderzoeken en bodemsaneringswerken uitvoeren én voorfinancieren, tot u een eindverklaring van de overheid hebt gekregen.
 

Aanvraagtype CSW

U vraagt aan Promaz om een terugbetaling van de gemaakte én nog te maken kosten. U bent de bodemsaneringswerken namelijk al gestart uiterlijk op 31/05/2022 en zet ze zélf verder tot ze afgerond zijn en tot u een eindverklaring van de overheid hebt gekregen.
 

Aanvraagtype PSO

U hebt zélf al een eerste onderzoek van de bodemverontreiniging laten uitvoeren. Toch wilt u liever dat Promaz het bodemsaneringsproject daarna volledig van u overneemt, tot er een eindverklaring van de overheid is, die vermeldt dat de procedure afgerond is.  

Aanvraagtype PSW

U bent al gestart met de eigenlijke bodemsaneringswerken uiterlijk op 28/02/2022, maar wilt graag dat Promaz het project volledig van u overneemt, tot er een eindverklaring van de overheid is, die vermeldt dat de procedure afgerond is. 

Bewijs eindverklaring

Als u de bodemsaneringsprocedure volledig afgerond heeft volgens de gewestelijke wetgeving, dan krijgt u van de overheid een document dat verklaart dat de procedure met betrekking tot de sanering van de verontreiniging afgesloten is. Dit document moet bijgevoegd worden bij uw aanvraag.

Bewijs gebruik verwarming

Als u uw gebouw nog altijd met mazout verwarmt, kunt u bijvoorbeeld de laatste leveringsfactuur ofwel een verslag van de laatste verplichte onderhoudscontrole van cv-ketel of mazouttank doorgeven als bewijs. Deze documenten mogen niet ouder dan 2 jaar zijn op het moment van aanvraag. Als u mazout als verwarmingsbron vóór 08/05/2019 heeft vervangen door een andere verwarmingsbron (bijvoorbeeld gas, elektriciteit, vaste brandstoffen (hout, pellets, enzovoort)), dan moet u hiervoor het bewijs leveren. Dit kan onder andere zijn het contract van levering van de andere verwarmingsbron, de factuur van het plaatsen van een installatie van de nieuwe verwarmingsbron, het bewijs van de verwijdering of buitengebruikstelling van de mazouttank. Deze documenten dienen gedateerd te zijn voor 08/05/2019.

Bewijs van de start der werken

Als de bodemsaneringswerken al gestart zijn voor 31/05/2022 dient u dit bewijs aan te leveren. 

 

Het fonds moet bij de aanvraag beschikken over een verslag, nota of ander schriftelijk bewijs, opgesteld en ondertekend door deze bodemsaneringsdeskundige, waaruit blijkt dat de bodemsaneringswerken effectief gestart zijn uiterlijk op 31/05/2022. De bodemsaneringswerken dienen een continu en/of logisch verloop te kennen in functie van de behandeling van de bodemverontreiniging. 

 

Het bewijs kan bestaan uit: 

  • een dagboek van de milieubegeleider die de werken opvolgt of;
  • een PV van een werfvergadering van een projectleider van de erkende bodemsaneringsdeskundige.
Bewijs woonfunctie

Indien u bij de aanvraag aangeduid hebt dat mazout wordt gebruik als verwarmingsbron van een gebouw met een woonfunctie, dan moet u het bewijs van de woonfunctie geven.

Als bewijs van woonfunctie geldt:

  • Aanslagbiljet onroerende voorheffing;
  • Huurcontract;
  • Domiciliëringsadres via de uitlezing van uw identiteitskaart met een e-id viewer;
  • Domiciliëringattest verkrijgbaar bij de gemeente of e-loket.

 

Volgende gebouwen hebben over het algemeen een woonfunctie: 

  • Eéngezinswoningen en meersgezinswoningen met huisvesting als hoofdfunctie;
  • Appartementen;
  • Gemengd gebruik van het gebouw voor privé en werk, zoals bijvoorbeeld een woonst met een praktijkruimte, een winkel met woning, enzovoort.

 

Het feit dat er een domicilie is gevestigd van een natuurlijke persoon is een belangrijke, maar geen determinerende factor voor het bepalen van de woonfunctie. Een woonfunctie wordt in principe aanvaard als voldaan is aan één van de volgende voorwaarden:

  • Er is een natuurlijke persoon gedomicilieerd op datum van aanvraag;
  • Er was een natuurlijke persoon gedomicilieerd op het moment van de start van de bodemsaneringswerken (dossiers van het type CSC);
  • Er is verhuur aan een natuurlijke persoon voor bewoning;
  • Er was verhuur aan een natuurlijke persoon voor bewoning op het moment van de start van de bodemsaneringswerken (dossiers van het type CSC);
  • Elk ander gebouw dat niet voldoet aan een van de voorgaande voorwaarden en niet expliciet is uitgesloten, maar dat al dan niet gedeeltelijk bestemd is voor bewoning, bijvoorbeeld tweede verblijven.
Bodemsanering

Een bodemsanering verloopt altijd onder leiding van een bodemsaneringsdeskundige. Met een bodemsanering worden alle maatregelen bedoeld die nodig zijn om een bodemverontreiniging te behandelen. Het gaat zowel om maatregelen binnen de klassieke procedure(s) als maatregelen binnen verkorte procedures (de procedure ‘schadegevallen’, maatregelen tijdens een onderzoeksfase, de procedure ‘MGI’ , de procedure ‘maatregelen van beperkte duur’…). 

Erkend bodemsaneringsdeskundige

Een deskundige (persoon of bedrijf), erkend door de overheid van het betrokken gewest, voor het uitvoeren van onderzoeken met betrekking tot grondverontreiniging, het opstellen van bodemsaneringsprojecten en/of het opvolgen van bodemsaneringswerken. Meer info per gewest vindt u op:

Vlaanderen: https://www.ovam.be/lijstbsd 

Brussel: https://app.leefmilieubrussel.be/lijsten/?nr_list=EPS0001  

Bruxelles: https://app.bruxellesenvironnement.be/listes/?nr_list=EPS0001

Wallonie: https://sol.environnement.wallonie.be/home/sols/sols-pollues/liste-des-experts-agrees.html  

Mazout

Mazout, officieel gasolie-verwarming genaamd, maar vaak ook mazout, gasolie of huisbrandolie, is een fossiele brandstof op basis van ruwe aardolie. De in België op de markt gebrachte mazout moet beantwoorden aan de Belgische norm NBN T52-716 of aan de Europese norm EN590. Naast de wettelijke vereisten wat betreft de samenstelling zijn er nog andere verplichtingen zoals de kleur en de merkstof voor fiscale doeleinden.

Mazouttank

Elke tank die bij de eindgebruiker ligt voor opslag van mazout, ongeacht het inhoudsvermogen, en die gebruikt wordt of werd voor de verwarming van gebouwen, met inbegrip van alle leidingen van en naar de tank en de aansluitingen op de verwarmingsinstallatie. 

Niet-woonfunctie

Het kan gaan om volgende, niet-limitatieve opsomming van voorbeelden: administratieve gebouwen, gebouwen van overheden, kantoorgebouwen en werkplaatsen van ondernemingen, scholen en internaten, ziekenhuizen, rusthuizen, revalidatiecentra en rust- en verzorgingsinstellingen, hotels, kloosters en religieuze gebouwen, tertiaire sector, agrarische bedrijven.

 

Het fonds pakt bodemverontreinigingen aan die zijn ontstaan door lekkende mazouttanks en/of -leidingen, als die gebruikt worden voor de verwarming van de bewoners van het gebouw.

De verwarming van productieprocessen, serres of veestallingen valt dus niet onder de noemer “gebouw met een niet-woonfunctie”.

Gebruikt u één installatie voor een combinatie van beide, dan kunt u toch een aanvraag indienen. Het fonds zal dan enkel tussenkomen voor het aandeel bedoeld voor de verwarming van de bewoners van het gebouw.

Onderzoeksverslag

Bij het indienen van een aanvraag tot tussenkomst, moet er een vermoeden van mazoutverontreiniging bestaan. Dat moet aangetoond worden door een onderzoeksverslag, dat moet opgemaakt worden door een bevoegd persoon. 

 

Daarnaast worden ook nog andere verslagen als onderzoeksverslag aanvaard, zoals: 

  • Een bodemonderzoek goedgekeurd door de overheid
  • Een vaststelling van een verontreiniging, vastgesteld door de overheid (bv. milieuambtenaar, erkend gerechtsdeskundige, milieupolitie, politie, brandweer, civiele bescherming, toezichthouder bevoegd voor bodembeheer (OVAM / Leefmilieu Brussel / DAS).

 

Als men nog niet beschikt over een bodemonderzoek of een aanvraag indient op basis van een verklaring of vaststelling van een bevoegd persoon, omvat een onderzoeksverslag een zeer beperkte bodem en/of grondwaterstaalname, een toetsing van het analyseresultaat aan de gewestelijke normering en een uitspraak vanwege de opsteller over de eventueel vastgestelde verontreiniging en of die al dan niet gelinkt is aan de (voormalige) mazouttank. Elke situatie is verschillend, maar het fonds gaat uit van een kost van 750 à 1.000 euro (incl. BTW) voor dergelijk onderzoek met handmatige boringen. Er bestaat een template die de bevoegde persoon kan gebruiken, maar dat is niet verplicht. Hou er evenwel rekening mee dat de template dermate werd opgemaakt dat die, in geval van een duidelijke verontreiniging, een goed compromis is tussen de kostprijs en het werk van de opsteller ervan, om het vermoeden van verontreiniging aan te tonen. 

Overgangsmaatregel

De types aanvragen “CSW” en “PSW” zijn gedefinieerd als “saneringen bij wijze van overgangsmaatregel” als de werken uiterlijk zijn opgestart voor 28/05/2022.

Het type “CSC” zijn eveneens “saneringen bij wijze van overgangsmaatregel” als de volledige bodemsaneringsprocedure is afgerond voor het indienen van de aanvraag en de werken uiterlijk zijn opgestart voor 28/05/2022.

Overschakeling

Het vervangen bij de eindgebruiker van mazoutverwarming als basisenergiebron voor de verwarming van het gebouw door een andere energiebron en dit na 08/05/2019.

Uitvoeringsovereenkomst

Een overeenkomst die wordt gesloten tussen de aanvrager, Promaz en/of in voorkomend geval een derde partij, met als doel verdere praktische en/of financiële afspraken vast te leggen over zaken die op het moment van het sluiten van de overeenkomst tot tussenkomst niet of onvoldoende gekend zijn of gewijzigd zijn door bijkomende inzichten. Deze kunnen onder meer en niet limitatief handelen over de specifieke uitvoeringssamenwerking rond bodemsanering, functioneel herstel, financiële zekerheden, beheerskosten, overschakeling, enzovoort.

Verontreinigde site

Eén of meerdere kadastrale percelen waarop een mazouttank gelegen is of was, en ook de aanpalende kadastrale percelen waarvan de bodem ten gevolge van de uitbating van de mazouttank vóór de aanvraag tot tussenkomst door Promaz zodanig verontreinigd is dat een bodemsanering zich opdringt.

Verontreinigd terrein

Eén of meerdere kadastrale percelen, waarop een mazouttank gelegen is of was, die, ten gevolge van de uitbating van de mazouttank vóór de aanvraag tot tussenkomst door Promaz, zodanig verontreinigd is dat een bodemsanering zich opdringt.

Woonfunctie

Volgende gebouwen hebben over het algemeen een woonfunctie: 

  • Eengezinswoningen en meersgezinswoningen met huisvesting als hoofdfunctie;
  • Appartementen;
  • Gemengd gebruik van het gebouw voor privé en werk, zoals bijvoorbeeld een woonst met een praktijkruimte, een winkel met woning, enzovoort.

Het feit dat er een domicilie is gevestigd van een natuurlijke persoon is een belangrijke, maar geen determinerende factor voor het bepalen van de woonfunctie. Een woonfunctie wordt in principe aanvaard als voldaan is aan één van de volgende voorwaarden: 

  • Er is een natuurlijke persoon gedomicilieerd op datum van aanvraag;
  • Er was een natuurlijke persoon gedomicilieerd op het moment van de start van de bodemsaneringswerken (dossiers van het type CSC);
  • Er is verhuur aan een natuurlijke persoon voor bewoning;
  • Er was verhuur aan een natuurlijke persoon voor bewoning op het moment van de start van de bodemsaneringswerken (dossiers van het type CSC);
  • Elk ander gebouw dat niet voldoet aan een van de voorgaande voorwaarden en niet expliciet is uitgesloten, maar dat al dan niet gedeeltelijk bestemd is voor bewoning, bijvoorbeeld tweede verblijven.